Bir ekonomide iki alt denge vardır: İç ekonomik denge ve dış ekonomik denge. İç ekonomik denge ikiye ayrılır. İlki, Tasarruf (S) yatırım (I) dengesi dediğimiz özel kesim dengesidir ve bu dengeyi şöyle ifade edebiliriz.
(S – I)
İç dengenin ikinci alt dengesi kamu kesimi gelir (T) ve kamu kesimi gider (G) dengesidir. Bütçe dengesi de denilen bu dengeyi de şu şekild ifade edebiliriz.
(T – G)
Bu iki alt dengenin toplamı, iç ekonomik dengeyi oluşturur.
(S – I) + (T – G) = İç ekonomik denge
Dış dengeyi, yurtdışı yerleşiklerden elde edilen döviz gelirleriyle (X) yurtdışı yerleşiklere ödenen döviz giderlerinin (M) farkı olarak gösterebiliriz:
(X – M) = Dış ekonomik denge
Bir ekonomide iç ve dış ekonomik dengeler birbirine eşittir. Ya da aynı anlama gelmek üzere iç ve dış ekonomik dengelerin farkı sıfıra eşittir. :
(S – I) + (T – G) = (X – M)
(S – I) + (T – G) toplamı yani iç ekonomik dengenin toplamı eksi ise yani iç ekonomik denge açık veriyorsa o zaman (X – M) yani dış ekonomik denge de o kadar açık veriyor demektir.
Bu üç dengeden birisinin açık olduğu duruma tekil açık, hem kamu kesimi iç dengesinin hem de cari açığın olduğu duruma ikiz açık denir. Eğer, özel kesim de a.ık veriyorsa, üçüz açık durumu gerçekleşir. Örnek olarak Almanya ve Japonya’da sadece bütçe açığı, yani kamu borcu açık verdiği için, tekil açık ismini alır. Japonya ve Almanya’da tasarruflar ve yatırımlar açık vermemektedir. Bunun nedeni, Japonya ve Almanya’nın üretime dayalı büyüme modelini benimsemesidir. Bu durumda, özel sektör yatırımlarının getirisi pozitife dönüşmekte, işsizlik azalmakta, tasarruflar yükselmektedir. Diğer yandan, ABD, İngiltere ve Fransa’da hem bütçe açığı hem de tararruf açığı dediğimiz cari açık yani ikiz açık durumu söz konusu olmaktadır. Türkiye’de ise özel sektör de açık kapsamına girdiği için üçüz açık oluşmaktadır.